پنجشنبه ۲۷ شهریورماه ۱۳۸۲
با این پتانسیل عظیم خشونت؛ چه باید کرد؟
این، سوؤالی است که باید جوابی برای آن پیدا کرد.
پیش از این گفتیم که کشور و جامعه ما در شرایطی قرار گرفته که به شدت مستعد خشونت است. طغیان بخشهایی از جامعه در برابر بخشهای دیگر آن مهمترین استعداد خشونت در جامعه است. این بخشها میتواند طغیان یک نسل باشد یا طغیان یک خرده فرهنگ و عَلَم شدن آن در برابر فرهنگ غالب. اما تقابل اصلی در تعاملات بین سنت و مدرنیسم است. این احتمال هر روز بیشتر تقویت میشود که شاید در آیندهای نه چندان دور، بخش نوگرا و مدرن جامعه در برابر بخش محافظهکار و سنتی جامعه، دست به قیام بزند و خواهان برقراری نظام ارزشی دلخواه خود و گرفتن حق و سهم خود از مناسبات و مراودات شود. این تقابل پیش از آن که سیاسی باشد، اجتماعی و فرهنگی است. برای نمونه دیرزمانی نخواهد گذشت که فیلترگذاری و سانسور اعمالی توسط سنتگرایان، با خشونت توسط بخش مقابل پاسخ گفته شود. شکستن فایروالها و هک کردن سایتهای طرف مقابل از نمونه اعمالی است که به تلافی این کار صورت خواهد پذیرفت. در بعد اجتماعی و سیاسی نیز، علاوه بر دهنکجیهای روزافزون به قوانین و نظامها،هیچ بعید نیست که خشونت مشی غالب ناراضیان جامعه شود و حتی قدرت خارجی به عرصه بازی وارد شود. حتی اگر بر این ورود، اثرات مخرب فراوانی مترتب باشد.
واضح و مبرهن است که این پتانسیل خشونت، نه تنها در بخش نوگرا، که در بخش سنتگرای جامعه هم وجود دارد. حتی باید تأکید کرد که این بخش آمادگی بالاتری برای وارد شدن به این عرصه از میدان بازی دارد و به قدرت نظامی و میلشیای رسمی و غیررسمیاش با افتخار میبالد. اما به یقین نمیداند که طرف مقابل از برتری عددی و توانایی فوقالعادهای در جنگ در عرصه اجتماع و خشونت از نوع وندالیسم برخوردار است. میتوان همه چیز را به آتش کشید، هر صفی را به هم زد، در برابر هر خواسته رسمیای لج کرد و در کل، دهن کج کرد به هر کس که دوستش نداریم. این روش را به «مقاومت مدنی» تعبیر کردهاند.
به شخصه با هر نوع خشونتی مخالفم. ما انسانیم و به عنوان یک انسان، باید فرصت داشته باشیم که خواستههایمان را از طرق انسانی و مدنی اعلام کنیم و برای به پیش بردنشان بکوشیم. اگر عدهای از همین انسانها (تحقیر کردن هیچ انسانی نشاندهنده یک روش و منش انسانی نیست. همیشه باید به رقیب و دشمن با دیده احترام نگریست) سعی در محدود کردن حقوق انسانی دیگران نمودند و درصدد حذف آزادیها و هتک حرمت انسانی طرف مقابل برآمدند و حتی ارزشهای ضدانسانی را تئوریزه کردند، نباید به سان خودشان با آنها برخورد کرد و ارزشهای انسانی را زیر پا گذاشت. زیرا با ضد یک چیز، نمیتوان به آن چیز دست یافت. نمیتوان با خشونت، خشونت را ریشهکن کرد. در این چنین شرایطی با وجود تمام مشکلات و معضلات موجود، باید با صبر و تحمل و تکیه بر راههای مورد تأیید نظام ارزشی انسانی، روش و منش موجود و نظام حاضر را اصلاح کرد تا به تدریج به اهداف دلخواه رسید. راههای میانبر یا از میدان مین میگذرند یا مقصدی نامعلوم و نامطلوب دارند.
تمام این طول و تفصیلها را گفتم تا به اینجا برسم. اگر تمام گزارههای فوق را قبول کنیم، میتوانیم به سوؤال طرح شده پاسخ بگوییم. در شرایط کنونی، هر فعال و فعالیتی در دوران حاضر باید تلاش خود را به کار بندد که دو طرف دعوا (شاید حتی جدال و جنگ هم برای توصیف این وضع کفایت نکند) قبل از هر چیز از رسیدن به موقعیتی که خودآگاه یا ناخودآگاه، دست به خشونت بزنند. اگر طرفی خود را در موقعیت قدرت یا ضعف مضاعف ببیند، ناخودآگاه دست به خشونت خواهد زد. پس باید تلاش کرد که اگر گروهی در موضع قدرت مطلق قرار گرفت، تضعیفش کرد. (نه آن که طرف مقابل را قوی کرد. زیرا که جنگ فیلها به راه میافتد) در مقابل اگر گروهی احساس ضعیف و ضعیفکشی کرد، او را تقویت کرد. (نه اینکه طرف مقابل را تضعیف کرد. زیرا که آنگاه، هر دو طرف دست به خشونت کنترلنشده خواهند زد) در هر حال هیزمکشی این دعوا نتیجه مثبتی را در بر نخواهد داشت. این را فراموش نکنیم که یک جامعه پویا به هر دو طرف نیاز دارد. به دو دلیل
1-قدرت بیمنتقد و مسلط، فساد به بار خواهد آورد. این رقیب است که از به تحلیل رفتن هر کس و هر قدرتی جلوگیری میکند. قدرت یکطرفه اضمحلال پایههای فلسفه وجودی و مشی را به دنبال خواهد داشت.
2-سنتگرایی و محافظهکاری غالب و یکطرفه، رکود جریان زندگی و فرهیختگی یک جریان و جامعه را به دنبال دارد. سکون این آب، آن را به مرداب بدل خواهد کرد. از دیگر سو، نوگرایی و تأکید بر تغییر دائمی و مهار نشده، پایهها را ویران میکند. درختی که بیمهار رشد کند و بر اوج گرفتن و افزایش ارتفاع، پیش از گستردن و قوت بخشیدن به ریشهها و افزودن به کلفتی ساقه، بپردازد، به یکباره میشکند، سقوط میکند و به زمین میافتد.
یادداشتهای شما:
سلام من با نظر شما اصلا موافق نيستم من الان تازه اومدم از مسافرت بعدا حتما جواب كاملي بهتون ميدم شاد باشي
[ bahar ] | [جمعه، ۲۸ شهریورماه ۱۳۸۲، ۹:۳۰ بعدازظهر ]گفته های شما را در کامپیوتر ذخیره کردم ان شاالله بعدا می خوانم
[ میترا ] | [پنجشنبه، ۱ آبانماه ۱۳۸۲، ۷:۳۰ بعدازظهر ]